Đỗ Văn PhúcHàng triệu năm từ khi có mặt trên trái đất, con người đã phải đương đầu với quá nhiều tai ương. Thiên tai do các biến động của thiên nhiên thì có sức mạnh vạn năng mà dù khoa học của con người có tiến bộ đến đâu cũng chỉ có khả năng giảm thiểu sự thiệt hại chứ hoàn toàn không né tránh được. Chúng ta chỉ có thể ngăn ngừa các nhân tai hoặc các thiên tai xảy ra do hậu quả những hành động thiếu tính toán, bất cẩn của con người mà thôi.
Nhân tai nặng nề nhất mà nhân loại gánh chịu là các nền cai trị độc tài phát xuất từ sự điên cuồng của các cá nhân, hay do tham vọng quyền lực, tiền tài …
Cũng như thiên tai, nhân tai tác động hầu như trên mọi lãnh vực của đời sống. Từ nạn diệt chủng cho đến nạn suy đồi của nền văn hoá dẫn đến tiêu vong; cho đến dịch bệnh, tệ đoan, sự nghèo đói, khốn khó, thất học, vân vân.
Thế kỷ 20 đã mục kích hai nhân tai khủng khiếp. Đó là chế độ Quốc Xã Đức và chế độ Cộng Sản trên một phần ba nhân loại, và hiện còn tồn tại tại Việt Nam, Bắc Hàn, Cu Ba, Trung Hoa.
Cái nhân tai Cộng Sản ở Việt Nam đã tạo ra nạn diệt chủng với tính mạng hàng triệu người trong và ngay sau chiến tranh. Nó đã và đang đẩy con người vào bần cùng, đói khổ, dịch bệnh, tạo thêm cơ hội cho thiên tai hoành hành làm dân đã khổ càng khổ thêm, đã nghèo càng mạt thêm. Về mặt chính trị quốc gia, thì rõ ràng Cộng Sản đang đưa tổ quốc đến bờ hủy diệt.
Mà đã là người thì dù không theo Chúa, theo Phật, ai cũng có ít nhất trong con tim mối đồng cảm với kẻ khổ đau, tuyệt vọng. Lòng nhân đạo là bản chất của con người, trừ phi bị giáo dục đầu độc trong một môi trường bạc ác. Giúp đỡ, cứu trợ, an ủi là những việc phước thiện ít nhất mà con người có thể làm cho nhau. Nhưng cho ai, làm sao để sự giúp đỡ của mình đến tay nạn nhân xa cách mình về địa lý; người ta phải nghĩ đến việc hình thành các tổ chức thường trực hay cấp thời nhưng có quy củ, kết hợp và điều động được nhân lực và khả năng, phương tiện.
Những tổ chức lớn mà người Việt biết đến nhiều là Hội Hồng Thập Tự, Caritas, USCC, World Vision… Ở Hoa Kỳ có hàng ngàn hội từ thiện, bao trùm nhiều lãnh vực khác nhau. Dưới đây là bản danh sách 10 tổ chức thu được nhiều tiền nhất tại Mỹ từ gần gần 1 tỷ đô la (Volunteers of America) lên đến 4 tỷ (Hồng Thập Tự Hoa Kỳ) mỗi năm. Đủ để thấy sức đóng góp vô bờ của người Mỹ ra sao:
1 American Red Cross $3,664,173,984
2 Food For The Poor $1,516,189,273
3 Feed The Children $1,148,416,507
4 World Vision $1,127,845,601
5 Brother's Brother Foundation $1,086,409,372
6 AmeriCares $1,060,453,642
7 American Cancer Society $1,042,356,808
8 The Nature Conservancy $910,675,081
9 Mayo Clinic $855,071,087
10 Volunteers of America $804,113,834
Trong sinh hoạt hàng ngày, chúng ta thường nhận được rất nhiều thư của các hội (đa số là của Mỹ) gửi đến xin tiền. Có ngày hai ba thư. Đa số là từ các hội cứu trợ cho thương, phế binh, cựu chiến binh… Các hội này rất khéo. Họ thường kèm theo những lá thư của các vị có tiếng tăm, từng giữ những chức vụ cao trong chính quyền, quân đội. Họ cũng in sẵn các tập label địa chỉ của chúng ta hay các tấm thiệp chúc Tết, Noel cũng in sẵn tên và địa chỉ của chúng ta kèm theo trong thư. Thư đầu, họ chỉ khiêm tốn xin những khoản tiền nhỏ từ 5 đến 10, 20 đồng. Sau khi đã nhận được sự ủng hộ của chúng ta, họ sẽ gửi liên tục và nâng số tiền xin lên cao hơn.
Trên đài truyền hình, thì có các hội cứu trợ cho trẻ em, phụ nữ khốn khó ở các quốc gia nghèo Phi châu, Á Châu, thậm chí cả các em thiếu ăn ở Hoa Kỳ. Các tổ chức thường đưa ra hình ảnh dễ thương nhưng lem luốc của các em, được giới thiệu bởi các khuôn mặt của quý bà, quý ông rất hiền từ, nhỏ nhẹ, kêu gọi sự thương cảm của khán giả.
Đối với đồng bào tị nạn Việt Nam, thì phong trào làm từ thiện cũng nở rộ từ những năm mới đây. Nào là giúp đỡ thương phế binh VNCH, tương trợ đồng môn, cứu trợ nạn nhân bão lụt, cô nhi, già yếu, nan y … Ngoài việc cứu trợ Thương binh và đồng môn VNCH là nhiệm vụ chúng ta vì Cộng Sản vẫn xem họ là thù địch; còn những thành phần khác phải là đối tượng của các cơ quan xã hội Việt Cộng. Không phải việc chúng ta. Từ những tổ chức xuất phát từ Hoa Kỳ, ngày nay có hàng đoàn hang lũ từ Việt Nam mà thường xuyên và dập dìu nhất là dưới các màu áo nhà tu; Phật cũng như Thiên Chúa giáo. Người viết đã có ít nhất hai lần đề cập và phân tích đến bản chất việc cứu trợ “từ thiện” ở Việt Nam. Vì thế, sẽ không nói gì thêm; nhưng sẽ đưa ra vài kinh nghiệm để quý độc giả suy nghĩ và có phản ứng thích đáng.
Chúng tôi luôn luôn ghi nhận thiện tâm thiện ý của quý vị bỏ công sức ra để làm từ thiện, xoa dịu khổ đau của đồng bào, đồng loại. Họ là những người cao quý mà người viết không dám xúc phạm đến.
Nhưng bên cạnh số nhỏ người cao quý đó, không thiếu gì bọn bất lương đang xem việc từ thiện là một nghề rất béo bở, dễ ăn, mà lại được ca ngợi. Bọn này đáng được gọi là “Cai Thầu Từ Thiện”
Trong một phóng sự đặc biệt trên truyền hình Mỹ ABC giữa năm này (2009), các phóng viên đã điều tra thật sâu, thật kỹ các tổ chức từ thiện cho Cựu Chiến Binh Hoa Kỳ, và đi đến kết luận rằng đa số tiền quyên góp từ các người hảo tâm thường đi vào túi các ông bà giám đốc, hoặc lương thiện hơn, là vào các chi phí hành chánh. Số tiền đến tay người thụ hưởng rất thấp. Có vài tổ chức bất lương mà phóng viên có nêu ra tên tổ chức, gần như 90% tiền quyên được là dành cho việc trả lương, tiền thưởng cho các vị trong ban Giám đốc mà thường các chức vụ chóp bu là của vợ chồng, con cái chia nhau nắm giữ. Họ có toàn quyền tự ấn định mức lương lên tới hàng triệu, hàng trăm ngàn đô la. Họ dùng tiền quyên góp để trả tiền cho những khách sạn loại sang, những chuyến du chơi ngụy trang dưới danh nghĩa công tác, những chiếc xe sang trọng cho ban Giám đốc, mua sắm đồ dung trong nhà vân vân. Thậm chí, có vị giám đốc dùng tiền để bao cho các bồ nhí tại các thành phố mà họ có đi qua công tác.
Sau đây là tên 10 tổ chức mà tiền chi phí hành chánh chiếm từ 49% đến 68%
1 American Tract Society 68.0%
2 Boys Choir of Harlem 66.3%
3 National Council of Negro Women 64.0%
4 Bay Area Discovery Museum 60.7%
5 The Fresno Metropolitan Museum 58.4%
6 Cherokee National Historical Society 58.2%
7 Southeastern Center for Contemporary Art 57.5%
8 National Museum of Racing and Hall of Fame 55.1%
9 Japanese Cultural Center of Hawaii 49.2%
10 Charleston Area Medical Center Foundation 48.8%
Phụ bản dưới đây là mức lương giám đốc của 10 tổ chức được đánh giá là có khả năng quyên góp “thấp”. Theo báo cáo, thì tại các tổ chức này, chỉ có tối đa 40% tiền quyên là đến tay người thụ hưởng.
1 Cranbrook Educational Community $429,152
2 Hoag Hospital Foundation $395,719
3 Fine Arts Museums of San Francisco $365,132
4 FreedomWorks Foundation $320,000
5 Zionist Organization of America $315,385
6 Washington, D.C. Martin Luther King, Jr. National Memorial Project Foundation $289,645
7 Liberty Science Center $285,500
8 Riley Children's Foundation $268,697
9 Mountain States Legal Foundation $250,237
10 Center for Individual Rights $245,849
Các thống kê trên có tính tiêu biểu chung; chứ không đề cập đến những tổ chức đại bất lương mà như đã nói, mà trên 90% tiền thu được chia cho nhau giữa các ông bà giám đốc dưới nhiều hình thức. Sự kiện xấu xa này không chỉ xảy ra trong các cơ quan từ thiện, mà ngay cả các tổ chức tôn giáo như chúng ta thỉnh thoảng vẫn nghe, đọc, hay xem trên các phương tiện truyền thông. Quý vị muốn nghiên cứu them, có thể vào các trang web dưới tiêu đề Charity; ví dụ trang sau đây: http://www.charitynavigator.org/
Như thế, rõ ràng, việc làm từ thiệp vô hình chung đã trở nên một loại dịch vụ, kinh doanh béo bở cho những kẻ bất lương. Nó làm xói mòn lòng tin của con người vào một công tác với bản chất rất cao quý mà chỉ những người có lòng vị tha, từ tâm mới dám đứng ra đảm trách. Nó gây băng hoại một nền đạo đức mà bao nhiêu giáo lý qua bao đời đã từng dày công gây dựng trong xã hội con người.
Và tàn nhẫn nhất là nó làm cho những nạn nhân khốn khổ trở thành những người bị lợi dụng, hình ảnh bị bêu ra hàng ngày trên màn ảnh, mà chẳng được thụ hưởng bao nhiêu đồng tiền mà đồng loại của họ phải đổ mồ hôi làm ra, nhưng do từ tâm mà nhịn bớt ăn tiêu để chia sẻ cho họ.
Lòng nhân ái thì không có biên giới màu da, chủng tộc, tôn giáo. Nhưng chắc rằng con người bình thường thì hành xử, chia sớt bắt đầu từ gần ra xa. Nhưng chắc chắn người có từ tâm; sẽ không thể thiếu trí phán đoán để từ tâm của mình đặt đúng chỗ và không bị lợi dụng của bọn “cai thầu từ thiện” và bọn quạ diều đang chực sẵn bên Việt Nam để chờ sà xuống ngấu nghiến bữa tiệc vô lương.
