2 thg 6, 2010

Nhũng " du hành thời gian " trong tâm trí con người

Charles Q. Choi

Chỉ cần nghĩ đến bạn đang du hành trong không gian cũng làm cho tâm trí bạn lênh đênh, phiêu bạt trong thời gian cùng lúc. Đây chính là ý tưởng mà các khoa học gia hiện nay tìm thấy.
Về phương diện tinh thần, khả năng con người trôi dạt trong thời gian bằng cách nhớ lại hay hồi tưởng lại quá khứ xa xưa, hay tưởng tượng mình du hành vào tương lai mù mịt tạo dựng con người khác biệt với những con vật khác.

Điều này cũng giúp chúng ta học hỏi từ những gì đã xãy ra cũng như dự trù, có kế hoạch cho những gì sắp đến. Tuy nhiên, cho đến nay chúng ta ít biết là làm sao bộ máy du hành tinh thần này hoạt động.
Nghiên cứu quá khứ cho chúng ta biết rằng cảm giác, nhận thức về thời gian của chúng ta liên hệ chặt chẽ với không gian. Chẳng hạn, nghĩ về tương lai làm cho chúng ta ngã về phía trước hay gợi nhớ về dĩ vãng làm chúng ta nghiêng về phía sau. Đó là kết quả nghiên cứu của nhà tâm lý thực nghiệm Lynden Miles và đồng nghiệp của trường đại học Aberdee, Scotland.
Giờ đây, Miles và đồng nghiệp lại khám phá thêm một nhiệm vụ kỳ lạ của tâm trí hay của bộ óc bạn: Nghĩ đến di chuyển hay du hành về phía trước tạo cho bạn nghĩ đến tức thì những gì chưa hề biết đến trong đời bạn, trong khi đó, nếu bạn tưởng tượng về quá khứ, tức thì những hình ảnh dĩ vãng của bạn hiện về ngay.
Với 26 sinh viên tham dự cuộc nghiên cứu, họ xem video trình diễn trên màn ảnh đen trắng, nội dung gồm 1000 trắng chuyển động nhanh. Cảnh trí của những vì sao di chuyển về phía người xem hay rời xa họ, giúp họ nhận rõ những hình ảnh di chuyển về phía trước(tương lai)hay về phía sau (quá khứ).
Cứ ba giây, các sinh viên lại phải bấm nút khi thấy chữ O tròn trắng xuất hiện, hay giữ nguyên không bấm khi thâý chu74 X tr71ng ,to xuất hiện. Tiến trình buồn tẻ có ý định này khuyến khích họ mơ tưởng, tưởng tưọng(cách thức mơ ngày )
Sau đó, những nhà khoa học đặt ra những câu hỏi với mục đích xem họ suy nghĩ như thế nào và nghĩ về cái gì, họ có du hành về quá khứ hay tương lai gì không trong suốt thời gian đó. Và kết quả tìm thấy là hướng di chuyển ảnh hưởng quan trọng đến tâm trí con người, đến cách thức bộ óc du hành và chú ý .
Miles lên tiếng "Chúng ta có khuynh hướng nghĩ đến những ý tưởng có ý thức như là những sự vật mà chúng ta có khả năng điều khiển một cách có định hướng". Tuy nhiên, những truy lùng cho chúng ta biết rằng sự hiện diện, có mặt của những mẫu đóm nhỏ di động cũng đóng góp trong việc hướng dẫn, điều động ý nghĩ, tư tưởng của chúng ta. Điều này nhấn mạnh đến sự quan trọng xem xét sự tương giao, tuông tác giữa cá nhân và hoàn cảnh hay chính môi trừong tác động.

Những tìm tòi này cho thấy cách thức mà tâm trí hay bộ óc của chúng ta hiểu được những ý niệm trừu tượng, như những vật chất mà chúng ta không thể thấy hay sờ mó được, bằng cách gom chúng vào những chỗ cụ thể hơn, như những vị trí trong không gian.
Trong cách đó, suy nghĩ về thời gian cũng tạo nên, khích động nhiều khu vực trong não bộ mà chúng có trách nhiệm điều khiển nơi chống hay không gian, kể cả hệ thống di động" Miles ghi nhận.
Mặc dù, du hành thời gian thuộc tinh thần là bẩm sinh, di truyền của con người, điều kỳ lạ là những chiều hướng con người nghĩ đến lại liên kết chặt chẽ với thời gian, mà con người phải học hỏi. Trong nhiều nền văn hóa, như thổ dân Mỹ nói tiếng Aymara, tương lai được xem như ở phía sau họ và quá khứ lại đứng phía trước- ý tưởng đã biết, xem như được dàn trải trước mặt nơi người ta có thể thấy, còn những sự việc không biết coi như không thấy nằm ở sau.
Cùng với những nghiên cứu của về người Aymara, nghiên cứu tương lai có thể đào sâu vào những liên quan giữa không gian và thời gian trong tâm trí con người với mức độ chi tiết hơn.
Chẳng hạn, có thể nào dự trù đưa bạn vào một tương lai xa cũng liên hệ đến du hành vào một khung trời xa lạ hơn trong vũ trụ?. Đó là điều Miles tiên đoán. " Tương tự, những đứa bé đưa ra, trình bày những khuôn mẫu khác biệt với những gì của người lớn"

Nguyễn việt Việt dịch

12 THÁNG ANH ĐI