Cho Đi Là Hạnh Phúc
Ngô Hiếu
Cuộc đời của Yu Penguin (Dư Bành Niên) từ một
người nghèo bán rong trên đường phố trở thành
ông trùm bất động sản Hồng Kông đã là một điểm
đáng chú ý nhất. Sau đó, ông cụ 88 tuổi đã có
thêm một hành động hiếm hoi gây sốc
tại Trung Quốc nơi mà ngày càng trở nên
một xã hội vật chất nhiều hơn:
Ông Bành Niên đã cho tất cả.
Nói rằng hy vọng sẽ làm gương cho những nhà giàu
Trung Quốc khác, Dư Bành Niên đã họp báo trong
tháng Tư để thông báo việc ông tặng 3.200.000.000
nhân dân tệ cuối của ông (khoảng 500 triệu USD)
cho một tổ chức từ thiện do ông thành lập 5 năm
trước đó để hỗ trợ cho dự án chính ông gầy dựng –
cấp học bổng cho sinh viên, tái thiết sau trận
động đất Tứ Xuyên năm 2008, và trả chi phí giải phẫu
cho những bệnh nhân, như ông, bị đục thủy tinh thể
(đục nhân mắt – cataract).
“Đây là mó quà tặng cuối cùng của tôi,” ông công bố.
“Tôi không còn có gì hơn để cho nữa.”
Với đóng góp đó, ông Bành Niên đã trở thành người
Trung Quốc đầu tiên hiến tặng hơn 1 tỷ đô-la cho
từ thiện, tính đến nay ông đã đóng góp gần 1,3 tỷ USD
tiền mặt và bất động sản cho Viện Dư Bành Niên .
Cả Trung Quốc choáng váng, câu hỏi đến một cách
nhanh chóng, “Những người con của ông không
nổi giận vì ông đã cho đi cả gia tài của họ sao?”
“Tụi nó không phản đối ý định này, ít nhất không phải
trước quần chúng,” ông Dư Bành Niên, người lập dị,
nói, cười, khi được hỏi các câu hỏi một lần nữa
trong một cuộc phỏng vấn tại văn phòng của ông
trên đỉnh khách sạn Panglin 57 tầng ở thành phố
Thâm Quyến, miền nam Trung Quốc.
“Nếu con tôi có khả năng, chúng không cần tiền của tôi,”
ông Bành Niên giải thích. “Nếu con tôi không có năng lực,
để lại cho nhiều tiền chỉ làm hại chúng.”
Để bảo đảm chuyện đó sẽ không xảy ra, ông đã bổ nhiệm
ngân hàng HSBC làm quản lý tài sản cho Viện Dư Bành Niên
và quy định rằng không cổ phần của Viện sẽ không
thể được thừa kế, bán đi hay đem đầu tư.
Trong một xã hội mà chủ nghĩa tư bản chỉ mới 30 tuổi,
và cống hiến cho từ thiện còn là một khái niệm mới mẻ
hơn nữa, Dư Bành Niên nói một trong những mục tiêu
chính của ông trong việc hiến tặng tài sản của mình
là để làm gương cho những người Trung Quốc giàu có khác.
“Mỗi người đều có một cái nhìn khác nhau về tiền.
Một số làm những điều tốt với nó, một số người giàu
không phải gì với nó... Mục tiêu của tôi là làm người
đi trước, là người tiên phong khuyến khích người giàu,
trong và ngoài Trung Quốc, để làm một cái gì từ thiện.”
Người hảo tâm lập dị
Thật là dễ để mô tả ông Bành Niên là một người kỳ quặc.
Tóc của ông nhuộm màu đen tuyền và chải bồng lên.
Ông thường xuyên mặc áo trắng kiểu Mao với đôi giày
màu trắng mà những đứa cháu Tây học của ông phải
lặng lẽ rúm người. Bàn làm việc của ông, ở ngay
giữa một văn phòng cùng với hàng nửa tá nhân viên
của Viện; mặt bàn đầy những vật linh tinh như
một bát trái cây nhựa, máy đếm tiền, và một cặp
mô hình máy bay song đấu, một của Trung Quốc, một của Mỹ.
Ít khoe khoang tài sản – ông sống tại khách sạn Panglin
và ăn hầu hết các bữa ăn của mình trong hàng buffet –
nhưng ngồi bên dưới một bức chân dung khổng lồ của
mình đang mỉm cười. Một cái đĩa khổng lồ in hình ảnh
của ông đặt dựng đứng trên bàn của ông, nhìn thẳng
vào bất cứ ai đang ngồi trước mặt.
Kỳ dị như thế, nhưng khó ai có đặt câu hỏi
về sự hào phóng của Dư Bành Niên. Ông Dư, người được
xếp hạng người giàu thứ 432 tại Hoa lục, đã đứng đầu,
4 năm liên tiếp, danh sách những nhà hảo tâm hàng đầu
Trung Quốc trong Báo cáo Hurun – và chắc chắn sẽ đứng
vị trí đó một lần nữa trong năm nay – lãnh đạo bằng cách
làm gương bằng lế hoạch hiến tặng quy mô lớn đã
lặng lẽ lây lan trong một số ngày càng tăng
của những người giàu sụ của Trung Quốc.
Từ người khố rách đến đại gia
Ông Bành Niên nói rằng niềm đam mê làm từ thiện
là kết quả của nguồn gốc đói nghèo của chính mình.
Sinh ra tại một ngôi làng nhỏ ở tỉnh Hồ Nam, phía Nam
Trung Quốc, ông tới Thượng Hải từ thuở còn là
thanh niên, hy vọng tìm được vận may. Nhưng không,
ông đã trở thành người kéo xe và bán nữ trang rẻ tiền
trên hè phố cho đến khi ông bị bắt vào năm 1954 –
bị cáo buộc oan uổng rằng ông xuất thân từ một gia đình
địa chủ giàu có – và bị kết án ba năm tù ở một trung tâm
“cải tạo tư tưởng.”
Sau khi được thả, cuối cùng ông đã bắt được
một cơn gió may mắn khi được cấp giấy phép hiếm hoi
để du lịch sang Hồng Kông. Ông tìm được việc lau dọn
tại một công ty lớn, và mặc dù không biết nói
tiếng Anh hoặc tiếng Quảng Đông, ông từ từ lên đến
một vị trí quản lý cấp thấp, và chắt chiu d
ành dụm suốt thời gian đó.
Trong thập niên 1960, ông Bành Niên và một số bạn
gộp tiền lại và mua bất động sản đầu tiên của họ,
khởi đầu của một sự nghiệp mới mà ông đã làm ra
hàng triệu đồng vì biết buôn bán khôn ngoan
để sau này bán lại với giá gấp 20 lần hoặc
nhiều hơn giá gốc. Khi vốn liếng đã nhiều,
ông nổi tiếng tại Hồng Kông với danh hiệu
“Vua khách sạn ái tình”– một cái tên ông ghét cay
ghét đắng – vì có nhiều khách sạn của ông đã được
cho khách thuê theo giờ. Ông cũng nổi tiếng vì đã mua
được căn nhà cuối cùng của ngôi sao phim công phu
Lý Tiểu Long đã ở trước khi qua đời, một tài sản
Dư Bành Niên sau đó tặng lại cho chính quyền
Hong Kong làm một viện bảo tàng.
Hiến tặng, một bài học đắng cay
Nhưng ở nông thôn Trung Quốc, đặc biệt là tỉnh Hồ Nam,
quê quán của ông, ông Dư Bành Niên nổi tiếng
một cách rất khác. Mỗi năm trở về quê Lâu Để (Loudi) trong
kỳ nghỉ Hội Xuân, ông đều lì xì phong bì đỏ
đựng tiền mặt cho người già và kẻ nghèo.
Những chuyến về quê đó đã dạy ông bài học đầu tiên
về những nguy hiểm của việc hiến tặng từ thiện.
Vào một năm, ông nhờ quan chức chính quyền địa phương để
giúp ông cho tiền vào mỗi phong bì với 400 nhân dân tệ.
Sau đó ông mới biết đã có rất nhiều tiền ông tặng
người nghèo đã vào túi của các quan chức tham nhũng,
và cho đến ngày nay, ông nhấn mạnh rằng tiền ông
hiến tặng phải trực tiếp đến tay người nhận mà
không qua bất kỳ tổ chức từ thiện khác hoặc cơ quan
chính phủ nào. “Ở Trung Quốc, tôi làm từ thiện
bằng chính đôi mắt và bàn tay của mình. Tôi
không tin ai hết,” ông nói.
Ông Dư Bành Niên bắt đầu làm việc từ thiện quy mô
rộng lớn hơn sau khi bị bệnh đục nhân mắt và đã được
giải phẫu chữa lành đôi mắt của mình vào năm 2000. Sau
đó, khi tìm hiểu về bệnh cataract, ông thấy rằng
hàng năm có đến 400.000 người Trung Quốc bị đục
thủy tinh thể, và nhiều bệnh nhân không có
đủ khả năng chi trả tiền phẫu thuật.
Ông rất cảm động và quyết định chi 10 triệu đô-la
hàng năm cho phòng khám cataract di động đến những
vùng xa xôi nhất của Trung Quốc để thực hiện những ca
phẫu thuật. Tấm hình quá khổ của ông – với đôi mắt đã khỏi
– ở bên hông của chiếc van “Mắt sáng”, đã thực hiện
hơn 150.000 ca mổ cataract trên khắp Trung
Quốc từ năm 2003 đến nay.
Dư Bành Niên nói niềm đam mê mới nhất của ông
là giáo dục. Ông nói rằng ông muốn phần lớn tiền
từ các khoản hiến tặng gần đây nhất của ông,
cũng như lợi nhuận từ các khách sạn và các tài sản khác,
ông đã tặng cho Pengnian Yu Foundation, dành
cho học bổng. “Một số cho học sinh nghèo,
số khác cho sinh viên giỏi mà tôi muốn
khuyến khích, kể cả sinh viên nước ngoài
muốn du học tại Trung Quốc,” ông nói.
“Giáo dục rất quan trọng cho quốc gia,
liên quan rất chặt chẽ đến sự thịnh vượng
và mức sống.”
Một dự án kế thừa
Ông Yu tự hào khi nghe tên ông đề cập bên cạnh
những nhà hảo tâm nổi tiếng phương Tây như Bill Gates
và George Soros – cũng như Li Kashing ở Hong Kong, nhà
hảo tâm nổi tiếng nhất của châu Á đã cho đi
1,4 tỷ USD trên tài sản ước tính
khoảng 21 tỷ đô-la – nhưng Dư Bành Niên thích nêu lên
việc đã đi một bước xa hơn vì ông đã cho đi
tất cả tài sản của mình. Tuy nhiên, ông công nhận ông cũng
không sẵn sàng để trở lại đời sống khó khăn thời còn trẻ.
“Tôi không phải là người nghèo, chưa. Tôi vẫn còn
có một thẻ tín dụng – một thẻ tín dụng Mỹ – và tôi có
một phòng VIP tại khách sạn này. Và tôi đi máy bay ghế
hạng nhất. Tôi cho phép mình được thế,” ông mỉm cười nói.
Dư Bành Niên nói, cháu nội của ông, Dennis Pang,
lắng nghe với cả sự tôn trọng và trìu mến. Là một
trong những người để kế thừa một số tài sản,
Ông Pang thừa nhận rằng ban đầu ông đã hoang mang
vì ông nội của mình khăng khăng cho đi tất
cả những gì ông đã làm ra. Nhưng khi nhận
công việc trợ lý cá nhân của ông nội mình,
và thấy tận mắt những việc tốt mà
Yu Pengnian Foundation đã làm được.
“Trước khi đến đây, tôi đã bối rối. Nhưng bây giờ
khi thấy những người mà ông tôi giúp, tôi hiểu rằng
đó là một sự đặc biệt,” ông Pang nói. Con trai của Dư
Bành Niên, cả hai trong tuổi 60, đều là thành viên
Hội đồng Quản trị của Viện.
Ông Yu vui mừng có sự hỗ trợ của gia đình,
nhưng nói rằng ông sẽ làm việc từ thiện của mình
dù có sự chấp thuận hay không của họ.
“Tôi không quan tâm những gì người khác nghĩ.
Hiến tặng tiền của mình làm cho tôi hạnh phúc.
Tôi đã từng là người nghèo.”
Thế nào là sung sướng?
Ngạn ngữ cổTrung Hoa có câu: Biết đủ là đủ,
Không biết Đủ thì Thế nào mới là Đủ.
Ngạn ngữ Việt Nam có câu " Đứng núi này
trông núi nọ" vì nghĩ rằng núi đó cao hơn,
Mỹ, Anh có câu "Cỏ nhà hàng xóm luôn luôn
xanh hơn" cũng là có y khuyên ta biết đủ,
chẳng nên "Mơ cây cao bóng dài" mà than thở.
Chàng thanh niên nọ lúc nào cũng than vãn
số mình không tốt, không thể giàu có được.
Một ngày, một ông lão đi qua, nhìn thấy
vẻ mặt ủ ê của anh bèn hỏi :
-Chàng trai, sao trông cậu buồn thế,
có việc gì không vui à?
-Cháu không hiểu tại sao cháu làm việc chăm chỉ,
vất vả mà vẫn nghèo. Chàng trai buồn bã nói.
-Nghèo ư, cháu là một người giàu đó chứ ?
-Chưa ai nói với cháu như vậy cả, cháu rất nghèo.
-Giả như ta chặt ngón tay cái của cháu, ta trả cháu
3 đồng tiền vàng cháu có đồng ý không?
-Không ạ.
-Giả như ta chặt một bàn tay của cháu,
ta trả 30 đồng tiền vàng, cháu có chịu không?
-Không bao giờ.
-Vậy ta muốn lấy đi đôi mắt của cháu, ta trả
cháu 300 đồng tiền vàng, cháu thấy thế nào?
-Cũng không được.
-Vậy ta trả cháu 3000 đồng tiền vàng
để cháu trở thành ông lão như ta, già cả,
lú lẫn được không?
-Đương nhiên là không.
-Cháu muốn giàu. Vậy ta sẽ đưa cho cháu
30,000 đồng tiền vàng để lấy đi mạng
sống của cháu, cháu thấy thế nào?
- Cháu cảm ơn ông! Cháu đã hiểu
cháu cũng là một người giàu có.
Trong cuộc sống, rất nhiều người thường
than thân trách phận mà không thực sự
hiểu ra mình còn hạnh phúc hơn
rất nhiều người khác. Bạn hãy xem :
- Nếu sáng mai tỉnh dậy, cảm thấy mình khỏe mạnh,
thì bạn đã hạnh phúc hơn rát nhiều người không
còn cơ hội sống đến ngày mai.
- Nếu bạn còn cảm nhận được vẻ đẹp của một ngày
nắng mới, thì bạn đã hạnh phúc hơn hàng triệu
người khác không may mắn được nhìn những vẻ đẹp
giản dị của đời thường.
- Nếu bạn chưa bao giờ phải trải qua sự tàn phá
của chiến tranh, sự đơn độc, lạnh lẽo trong nhà tù,
chưa bị đói rét rình rập, thì bạn đã hạnh phúc
hơn 500 triệu người trên trái đất.
- Nếu trong tủ lạnh nhà bạn có thức ăn,
bạn có quần áo để mặc, có tiền để tiêu xài,
thì bạn đã hạnh phúc hơn rất nhiều người nghèo
đói vô gia cư trên thế giới.
- Nếu bạn có tài khoản trong ngân hàng,
thì bạn đã được xếp vào nhóm 8% những
người giàu nhất thế giới.
- Nếu bố Mẹ bạn vẫn còn sống, và sống vui vẻ
hạnh phúc bên nhau, thì bạn thuộc số ít nhóm người
hạnh phúc nhất trên thế giới.
- Nếu trên khuôn mặt bạn lúc nào cũng nở nụ cười
tươi tắn, bạn luôn cảm thấy lạc quan yêu đời,
thì bạn là người vô cùng hạnh phúc bởi
trên thế giới có rất nhiều người muốn
lạc quan như bạn mà không được.
- Nếu bạn được ôm người thân vào lòng hay
được chia sẻ cùng họ những tâm sự của mình,
thì bạn đã là người hạnh phúc hơn nhiều
người khác không bao giờ nhận được tình yêu
thương từ người khác.
- Nếu bạn vẫn còn nhận được những lời chúc phúc
từ những người xung quanh, thì bạn đã hạnh phúc
hơn rất nhiều người cô đơn, không người thân thuộc.
- Nếu bạn đọc được những dòng chữ này,
thì bạn đã hạnh phúc hơn 2 tỷ người không
thể đọc được trên thế giới.
Sau khi bạn đọc xong những dòng chữ này,
bạn có thể nhìn lại mình qua gương và mỉm cười :
" Hóa ra, mình cũng là một người giàu có và hạnh phúc".
Ngô Hiếu
