Cho dù trong lãnh vực thể thao, học hành hay chỉ là quần áo đi chơi, ngày nay trẻ em bị thúc ép rất mạnh trong một bầu không khí tranh đua. Vấn đề là làm sao cha mẹ có thể dạy con cái cuộc sống không phải là “một cuộc đua xe khổng lồ”.Xã hội Mỹ là xã hội tràn đầy tính chất cạnh tranh, với đầu óc khai phá và độc lập của tiền nhân thời đi lập quốc, nhưng Michele Borba, tác giả của quyển “12 Simple Secrets Real Moms Know” nhận định: “Trẻ con được bảo phải chiến thắng bằng mọi giá, trong thẻ thao, trong học hành và cả ngoài xã hội”.
Borba còn cho là “tranh đua lại có tính cách nguy hiểm” cho trẻ con nữa. Cái bậy nhất là trẻ con đã bị lôi kéo vào rất sớm sủa và ở cái tuổi mẫu giáo, các cháu không sao chống đỡ nổi lại áp lực kinh hồn đè nặng lên các cháu.
Cha mẹ vì thế được khuyên phải cẩn thận để giữ cho tính hồn nhiên của con cái được trọn vẹn, Thí dụ như khi đi học bơi, cha mẹ không được nói “con phải thắng hết tụi nó như Michael Phels”, mà chỉ làm sao cho con hiểu khía cạnh tốt đẹp của môn thể thao này.
Khi con gái 14 tuổi học môn dại số học, không nên thúc ép con phải đạt 100 điểm tuyệt đối khi đi thi mà làm sao cho con luôn yêu thích môn toán học, chứ “không phải là thần đồng toán rồi bỏ dở nữa chừng vì hết hứng thú!”
Dạy con tinh thần không ăn gian là tuyệt đối quan trọng. Cứ nói “trong gia đình này không có thứ ăn gian trong học hành, con nhớ lấy!” Báo chí Mỹ đã báo động về tỉ lệ ăn gian khi đi thi ở trung học và đại học, dạy con từ nhỏ bài học đạo đức này và phải giữ làm nguyên tắc hành động khi trưởng thành.
Hãy chỉ cho con biết thế nào là “role model” trong tinh thần mã thượng, nhất là trong lúc chơi thể thao. Không bao giờ lợi dụng đối phương bị tai nạn để giành phần thắng cho mình. Có nhiều bộ phim hay về lãnh vực này, bạn nên xem chung với con và quan sát phản ứng của nó.
Cần hỏi những câu hỏi đúng. Khi con đi học về, đừng hỏi ngay số điểm mà hỏi con đã học được gì trong nhà trường, khi xem trận đấu, đừng hỏi ai thắng mà hỏi trận đấu có hấp dẫn không.
Khi bạn cho con cái thấy bạn đã “ganh tị với ông hàng xóm Jack” chỉ vì ngươi này mới sắm cái xe mới, vô tình bạn đã dạy con xét xử ngươi khác trên đồ vật họ có. Đừng bao giờ dạy con “tích trữ thành tích, thu đoạt kết quả cao”, dù trong học hành hay lúc đi chơi với bạn.
Khi con đòi mua một món đồ chơi điện tử mới nhất, bạn phải chắc chắn là việc này không phải để nó đem khoe và “lòe” chúng bạn. Tốt nhất là mua món đồ mà con ao ước bằng chính tiền để dành của nó, để nó hiểu giá trị “của sự cực khổ khi mua món cần dùng”.
Theo tiến sĩ Jane Shure, một chuyên gia về tâm lý của thanh thiếu niên thì “trẻ mới dậy thì sẽ bị ám ảnh bởi chuyện bề ngoài và xã hội Hoa Kỳ còn làm các em chới với thêm vì chủ nghĩa “thắng mới là tất cả” (winner-take-all mentality), cho nên sự can thiệp của cha mẹ là cần thiết để giảm lại tác động tai hại này.
Hồng Quang theo FamilyCircle
