Lê Minh Úc
Ðang chăm chú nhìn mặt nước thì cái cần câu bên tay phải của tôi bỗng lay động và bị kéo cong xuống. Chắc chắn là cá lớn đây, tôi nhủ thầm và nhanh tay nhấc cần câu lên rồi quay đều theo từng nhịp để giữ cho dây câu không bị chùng. Quay được một đỗi thì con cá lên tới mặt nước và tôi nhận ra đó là một con cá nhám nhỏ.
Thấy con cá không đủ lớn, không đáng để giữ lại nên tôi thả nó trở lại mặt nước. Nhưng loay hoay mãi mà chưa thể gỡ con cá ra khỏi lưỡi câu, tôi đành phải cắt bỏ cả dây lẫn lưỡi câu vẫn còn móc vào khoé miệng của con cá.
Thay dây và móc mồi khác vào lưỡi câu, tôi lại quăng dây xuống biển ngay. Chưa đầy một phút, có lẽ là lưỡi câu chỉ vừa mới chạm đáy, tôi lại thấy cái cần câu oằn xuống nữa, và cá lại cắn câu. Vẫn thao tác như cũ, tôi từ từ đưa con cá lên đến mặt nước và khi nó vừa xuất hiện thì đó chính là con cá nhám tôi vừa thả khi nãy với cái lưỡi và dây câu tôi vừa cắt lúc nãy vẫn còn dính nơi miệng con cá.
Ðây là lần thứ nhì tôi gặp phải trường hợp này. Bộ não của loài cá vốn không lưu giữ những dữ kiện được lâu. Do đó, mặc dù đã phải trải qua những "giây phút kinh hoàng" bán sống bán chết khi phải vật lộn với cái cần câu và chiếc lưỡi câu, và nhưng khi có cơ hội được trở về vẫy vùng tự do trong biển cả sông nước thì chỉ trong khoảng hơn 30 giây sau là nó quên mất những gì đã xảy ra trước đó.
Sở dĩ phải dông dài như vậy là vì tôi muốn đem so sánh cái tính "mau quên" của loài cá với con người, một động vật cao cấp nhất trên hành tinh này, có bộ óc, có cái nhìn, có tiếng nói và có suy nghĩ. Trong phạm vi giới hạn ở đây, kẻ viết bài này chỉ muốn đem so sánh cái tính "mau quên" của loài cá với tính "mau quên" của một thiểu số người Việt tỵ nạn, đã từng bán sống bán chết trốn chạy cộng sản.
Đã hơn 30 năm trôi qua, nói chính xác hơn là 32 năm sau khi CSVN nhuộm đỏ phần còn lại của Việt Nam, và hơn 60 năm cho miền Bắc, chúng đã thực thi nhiều chính sách cực kỳ xuẩn động, gian ác mà lịch sử đã ghi lại như Cải cách ruộng đất, Nhân văn Giai phẩm, vụ án xét lại,....Rồi kế tiếp trên cả 2 miền Nam Bắc thì có chính sách cướp đoạt tài sản qua 2 lần đổi tiền, rồi 2 lần đánh tư sản mại bản, ngăn sông cấm chợ,.... Ngoài ra, để thực thi chính sách "hòa hợp hòa giải", sau tháng 4/75, chúng đã lùa hàng trăm ngàn quân dân cán chính miền Nam vào các trại tập trung khổ sai với cái tên lừa bịp là "trại cải tạo", hoặc đẩy hàng triệu người lên vùng rừng sâu nước độc được mệnh danh là "vùng kinh tế mới". Tất cả những chính sách xuẩn động của VC đã khiến hàng triệu người từ miền Bắc bỏ chạy vô Nam sau khi Hiệp định Geneva được ký kết năm 1954, và hơn 20 năm sau thì lại có hàng triệu người liều chết vượt biển Ðông, hoặc đi bằng đường bộ băng qua các "cánh đồng chết" (The Killing Fields) đến biên giới Campuchia-Thái Lan để bỏ nước ra đi tìm tự do. Hệ quả tất yếu là hàng trăm ngàn người đã bỏ mình trên biển cả, hoặc trên đường trốn chạy.
Người Việt tỵ nạn cộng sản, với đức tính cần cù để lại của tổ tiên ông bà, chỉ sau vài năm ở xứ người đã xây dựng lại cuộc đời mới, đóng góp tích cực vào quê hương thứ hai.
Nhưng hình như sau những gầy dựng, những thành công thì có một thiểu số người tỵ nạn bắt đầu có biểu hiện "mau quên", hay cố tình quên đi những đau thương, mất mát mà thân nhân mình hoặc đôi khi ngay chính bản thân mình đã từng trải qua trước đây. Khách quan mà nói, không ít kẻ trong số này đã bắt đầu có những "bước chân âm thầm" trong vài năm vừa qua. Khi có dịp những người này vẫn tuyên bố kiểu đại loại như: "Việt Nam bây giờ đã đổi thay rồi", hoặc là "VC bây giờ không còn là VC ngày xưa nữa" v.v và v.v… Âu, đó cũng là một cách nói để cố biện minh cho việc làm của mình.
Tôi có một người bạn, vợ anh ta là người xứ Quảng. Tôi được biết là vào tháng 3/1975, sau khi chiếm được tỉnh Quảng Ngãi thì cộng quân đã bắt tập trung lại tất cả những quân nhân công chức của miền Nam không đi di tản kịp ở chung quanh khu vực gia đình cô ta đang sinh sống. Cha của cô ta nguyên là một nhân viên cảnh sát chuyên trách về việc cấp phát thẻ căn cước, cũng bị bắt và tập trung lại. Ngay sau đó, bọn VC nằm vùng địa phương lùa những người này ra pháp trường. Đó là một bãi đất trống gần nhà cô này. Từng người một, tay bị trói quặt ra đằng sau, rồi bị chúng khai tử bằng báng súng, một viên đạn vào đầu hay bằng một nhát cuốc. Riêng cha của cô được "ân huệ" hơn những người khác, đã nhận lấy một viên đạn vào đầu. Xác của các nạn nhân được chôn vội vàng xuống hố được đào sơ sài dưới vài ba tấc đất mà ai ai cũng có thể dễ dàng nhận ra những nấm mồ cạn này. Thế nhưng bọn chúng không cho bất cứ ai kể cả thân nhân của người chết đến nhận xác của các nạn nhân. Phải đợi đến hơn 3 tháng sau khi chiếm được hoàn toàn miền Nam, chúng mới cho phép thân nhân đến cải táng đem xác về chôn cất.
Riêng mẹ của cô ta, sau khi nghe lời thuật lại của những người bị bắt đi đào hố chôn, đã gần như điên loạn hàng tháng trời sau đó. Một người mẹ trẻ mới hơn 30 tuổi, với đàn con nheo nhóc, đứa lớn nhất mới 10 tuổi, đứa bé nhất là cô ta chỉ mới hơn 1 tuổi, đã bị quẳng ra khỏi khu gia binh, và vài tháng sau đó đã được nhà nước cách mạng "ưu ái" đưa đi vùng kinh tế mới, một nơi mà chỉ có rừng sâu nước độc, rắn rết và bệnh tật.
Mấy năm sau, trong một dịp may, người mẹ này đã gởi được cô con gái út và hai đứa con trai theo người em ruột của mình đi vượt biên. Đây là chuyến vượt biên định mệnh đã cướp đi tính mạng của người cậu ruột và một người anh của cô gái này, và đó cũng là cái giá phải trả cho tự do của cô con gái út này và người con trai còn lại. Và cũng từ đây mà hai anh em đã bảo lãnh được bà mẹ và các anh em còn lại đến Úc vào đầu thập niên 90s.
Tuần rồi, trong một bữa giỗ người cha của cô ta, đã bị VC giết như đã thuật ở trên, tôi được mời đến dự và đã bắt gặp đôi mắt của người mẹ rơi lệ khi bà thắp nén hương tưởng nhớ chồng. Cũng trong bữa cơm này, khi mà nhiều người trong dòng họ ôn lại câu chuyện của những người quá cố bị VC thảm sát hơn 30 năm về trước tại Quảng Ngãi, thì cô con gái đã thốt lên một câu mà tôi cho là nghe không lọt tai khi cô ấy nói rằng : "VC bây giờ văn minh lắm rồi, khác với khi xưa nhiều !". Quay sang người mẹ cô ấy, tôi chợt thấy bà quay mặt đi chỗ khác, nhưng tôi cũng kịp thấy bà lại bật khóc một lần nữa. Vâng, bà đã khóc, có lẽ khóc vì đứa con gái mình đã nói một cách vô cùng ngây ngô thiếu suy nghĩ.
Khi nói "VC bây giờ văn minh lắm rồi, khác với khi xưa nhiều", có lẽ cô ta cho rằng VC của thế kỷ 21 không còn giết người man rợ kiểu cán cuốc đập đầu, hay một viên đạn vào ót nữa chăng? Hay là bọn chúng giờ đây văn minh nhiều rồi, biết dụ khị "Việt kiều" bằng nghị quyết 36 ? Nói đến đây tôi lại liên tưởng đến câu chuyện câu cá, người ta thường phải làm mồi nhử cá, sử dụng nhiều cách khác nhau để lôi kéo đàn cá tập trung vào một chỗ để có thể dễ dàng bắt chúng. Con cá không phân biệt được khoảng cách thời gian và không phân biệt được đâu là thật đâu là giả vì có bộ óc bé tí, nên mới có chuyện chúng "mau quên" trong vòng 30 giây và trở lại cắn mồi tiếp tục. Nhưng lẽ nào con người, một động vật cao cấp nhất cũng "mau quên" đến độ vội vã "hồ hởi, phấn khởi" trước những "đổi mới" có tính toán của CSVN? Hay là việc thay đổi nhóm chữ đầy tính nhục mạ phỉ báng ngày xưa "bọn đĩ điếm rác rưởi trôi dạt về bên kia bờ đại dương" bằng mỹ từ "khúc ruột ngàn dặm" hôm nay đã làm các "khúc ruột" này mềm lòng mà quên đi những vết thương lòng vẫn còn đang rỉ máu ?. Có chăng đó chỉ là những miếng mồi trước những lời lẽ chiêu dụ ngọt ngào để kêu gọi "Việt kiều yêu nước" tuôn tiền gởi bạc về giúp củng cố chế độ độc tài toàn trị của CSVN.
Có lẽ nghị quyết 36 cũng là một miếng mồi khá hấp dẫn những con ... người "mau quên" đến độ quá hăng hái lăng xăng rồi quên béng đi những đau thương thể xác lẫn tinh thần mà thậm chí chính bản thân mình cũng đã từng gánh chịu. Vết đau của cá nhân thì chỉ một, nhưng vết đau của cả dân tộc thì gấp hàng triệu triệu lần.
"Mau quên" vì đãng trí hay kém trí nhớ thì không phải là cái tội, nhưng "mau quên" chỉ vì đặc quyền đặc lợi cá nhân thì rất đáng bị phỉ nhổ. Nếu Trời Phật có mắt thì có lẽ những kẻ này rất xứng đáng cho đầu thai làm loài cá trong kiếp sau.
Lê Minh Úc
-
Bùi Bảo Trúc Bạn ta, Hôm đi mua sách cũ với người bạn mấy tuần trước, tôi mua được bức poster The Old Guitarist của Picasso đóng khung rất đ...
-
Tích ngã vị sinh thì. Minh minh vô sở tri. Thiên công hốt sinh ngã. Sinh ngã phục hà vi. Vô y sử ngã hàn. Vô phàn sử ngã ky. Hoàn nhĩ công s...
-
Bill Hayton (Đinh Từ Thức dịch) Lời người dịch: Bill Hayton là ký giả thường trú của BBC tại Việt Nam vào năm 2006-7. Trong khoảng thời gia...