Ngô Nhân DụngTa có câu tục ngữ, “Ði với Bụt mặc áo cà sa; đi với ma mặc áo giấy.” Nhưng nhiều khi chúng ta không thể mặc áo giấy nữa, dù vẫn phải sống bên cạnh ma vương. Bởi vì nếu cứ tiếp tục mặc áo giấy như thế thì sẽ có ngày chính mình cũng biến thành ma luôn!
Tháng trước, quý vị trong Hội Ðồng Viện Nghiên Cứu Phát Triển ở Hà Nội đã cho thấy họ không muốn mặc áo giấy nữa, khi công bố quyết định tự giải tán. Ðó là một tổ chức làm việc nghiên cứu khoa học, để đóng góp vào kho kiến thức và tư duy dùng cho sự phát triển đất nước. Nhưng ông Nguyễn Tấn Dũng đã ký “quyết định số 97” ra lệnh tất cả các công trình nghiên cứu khoa học không được phép tự do phổ biến mà phải trình cho các cơ quan nhà nước trước. Quý vị lãnh đạo Viện Nghiên Cứu Phát Triển đã gửi thư yêu cầu thay đổi quyết định 97 này, nhưng bị chính quyền bác bỏ. Trước hoàn cảnh đó, các vị giáo sư và những nhà trí thức lãnh đạo Viện đã thấy thà tự giải tán còn hơn là tiếp tục làm việc. Các Giáo Sư Hoàng Tụy, Phan Huy Lê, Nguyễn Quang A, Phan Ðình Diệu, các chuyên gia và trí thức như Lê Ðăng Doanh, Tương Lai, Nguyễn Trung, Vũ Kim Hạnh, Huỳnh Sơn Phước, vân vân, đều là những người có uy tín, đáng kính trọng. Họ đã từ chối không đóng vai trò giả bộ làm việc nghiên cứu khoa học trong khi bị bịt miệng bởi Quyết Ðịnh 97 của ông Nguyễn Tấn Dũng mà Giáo Sư Nguyễn Quang A đã lên án là “phản khoa học, phản tiến bộ và phản dân chủ.” Họ đã từ chối, không chịu sống với ma, không mặc áo giấy nữa.
Từ bao nhiêu năm qua, các nhà trí thức này đã nhẫn nhịn sống trong hoàn cảnh thiếu tự do nghiên cứu, không có quyền tự do phát biểu, tư tưởng bị hạn chế gò ép trong chủ nghĩa Mác xít lỗi mà đảng Cộng Sản bắt cả nước phải học. Bao nhiêu nhà trí thức, nhà báo, văn nghệ sĩ Việt Nam đã phải “mặc áo giấy” vì đang phải đi với ma. Nhưng ý thức trách nhiệm đối với khoa học, trước dân tộc và trước lịch sử đã khiến nhiều người quyết định ngừng, không mặc áo giấy nữa.
Ðây là một tấm gương cho giới trẻ Việt Nam noi theo, hy vọng sẽ thay đổi cả bầu không khí trong đó các thanh niên Việt Nam đang phải sống. Tình trạng các nhà trí thức, văn nghệ sĩ chịu nhịn nhục mặc áo giấy không phải là hiện tượng đặc biệt mà là điều phổ biến trong xã hội Việt Nam từ bao nhiêu năm qua. Nhiều bậc cha mẹ phải dạy con nối dối (không được nói cho hàng xóm biết bữa qua nhà mình ăn gì); thầy cô đồng lõa với học trò nói dối (không đủ điểm nhưng vẫn được lên lớp); cho tới các nhà tu cũng phải nói dối. Người cầm quyền hô hào chống tham nhũng, chống ma túy, nhưng bên trong công an buôn ma túy, đảng Cộng Sản là một tổ chức tham nhũng đại quy mô. Sau nửa thế kỷ, lối sống giả dối tràn ngập xã hội đã khiến nhiều thanh thiếu niên không còn biết đến các giá trị đạo lý của ông bà, tổ tiên, nếu không được cha mẹ chăm sóc đặc biệt. Mấy thế hệ trẻ lớn lên chỉ thấy người chung quanh toàn mặc áo giấy suốt ngày, mặc áo giấy trở thành một lối sống tự nhiên.
Chúng ta phải chấm dứt thói quen mặc áo giấy. Các nhà lãnh đạo trong Hội Ðồng Viện Nghiên Cứu Phát Triển đã có một cơ hội chứng tỏ họ quyết định không mặc áo giấy nữa. Học giả Nguyễn Huệ Chi và mấy ngàn nhà trí thức, khoa học, văn nghệ sĩ, đã bỏ áo giấy khi công khai phản đối việc cho Trung Quốc khai thác bô xít. Nhà thơ Hoàng Hưng đã công khai bỏ áo giấy khi hai lần lên tiếng chống việc đàn áp các tăng ni trẻ ở Bát Nhã. Nhiều người Việt Nam khác, nhất là giới thanh niên, trí thức cũng sẵn sàng chứng tỏ quyết tâm như các vị đàn anh này. Nhưng chúng ta cũng thông cảm với những người đang sống trong hoàn cảnh khó khăn dưới những áp lực chính trị, kinh tế, kể cả bạo hành, nếu đứng lên rũ bỏ những mảnh áo giấy mà họ đang phải mang trên mình.
Một nhóm người trong hoàn cảnh khó khăn đó là các nhà báo Việt Nam. Nhiều nhà báo đã dám bày tỏ các ý kiến ngược lại với những kẻ cầm quyền, qua các báo trên mạng lưới tự do. Nhiều tờ báo lâu lâu cũng xé rào đi ra ngoài lề đường mà đảng Cộng Sản vạch ra bắt phải theo. Nhưng trong vụ đàn áp các thiền sinh Bát Nhã thì tất cả các cơ quan truyền thông ở Việt Nam đều chấp nhận không đi với Bụt mà chịu sống với ma! Tất cả các mạng lưới và báo chí ở hải ngoại đã loan tin và bình luận về vụ Bát Nhã. Các hãng thông tấn, các tờ báo nước ngoài đều loan tin cho cả thế giới biết. Nhưng báo, đài ở Việt Nam hoàn toàn im lặng! Ðiều đáng buồn nhất là chính các tờ báo và tạp chí mang tên là Phật Giáo ở trong nước cũng không có can đảm loan tin về những biến cố Bát Nhã! Lịch sử Phật Giáo Việt Nam sau này sẽ phê phán những người tự nhận là Phật tử đó.
Trong hoàn cảnh bao người còn tiếp tục mặc áo giấy để sống với ma (và chìa tay nhận những phần thưởng do ma phân phát đó), chúng ta cũng vui mừng nhận thấy có những vị tăng ni lớn tuổi trong nước đã chứng tỏ họ vẫn “đi với Bụt,” vẫn mặc áo cà sa chứ không chịu mặc áo giấy nữa. Người ở nước ngoài theo dõi vụ Bát Nhã đã biết được danh hiệu của quý vị tăng khả kính này. Như thầy Thái Thuận ở chùa Phước Huệ, Lâm Ðồng đã can đảm mở vòng tay đón các thiền sinh Bát Nhã sau khi họ bị cưỡng ép rời khỏi tu viện. Một tin mừng nữa là đồng bào Bảo Lộc đã ra tay giúp đỡ các tăng ni Bát Nhã, trong đó có các tín hữu Thiên Chúa Giáo. Theo tin từ đồng bào thì những tay côn đồ được thuê đánh đập và xúc phạm các tăng ni phần lớn được tuyển từ Hà Nội, Hải Phòng, những người này suốt đời chưa có kinh nghiệm về tôn giáo nào cả. Như vậy thì biết ngay cả “xã hội đen” ở miền Nam cũng không đang tâm làm những việc thất đức! Không phải người Việt Nam nào cũng chấp nhận mặc áo giấy suốt đời.
Trước đây chính quyền cộng sản đã dùng luật hộ khẩu để cấm các thiền sinh sống trong tu viện Bát Nhã vì vị sư chùa này đã bị áp lực từ chối không nhận lãnh họ nữa. Các báo do đảng Cộng Sản chỉ huy đều mô tả vụ Bát Nhã như là một vụ tranh chấp nội bộ, đưa tới việc công an phải can thiệp, đuổi những người “cư trú bất hợp pháp” đi về nhà cũ của họ. Nhưng thủ đoạn trên đã thất bại khi cả các vị đứng đầu giáo hội Phật Giáo tại Lâm Ðồng là các Hòa Thượng Pháp Chiếu, Thái Thuận, Tâm Vị và Toàn Ðức đều sẵn sàng ủng hộ các tăng ni Bát Nhã và nhận bảo lãnh cho họ theo đúng luật lệ về hộ khẩu, để họ được tiếp tục được tu học. Bây giờ chính quyền cộng sản chỉ còn cách nói dối khác là đổ cho các thiền sinh trẻ tuổi cái tội “làm chính trị!” Nếu chỉ ngồi xuống tĩnh tâm niệm Phật hay cầu Chúa mà bị coi là làm chính trị thì cả nước Việt Nam đều có tội! Sự thật mà báo chí của đảng Cộng Sản không dám nói lên là các thiền sinh Bát Nhã chỉ bắt đầu bị tấn công sau khi ông thầy của họ công khai yêu cầu đảng Cộng Sản ngưng kiểm soát các tôn giáo bằng việc bãi bỏ Ban Tôn Giáo chính phủ, bãi bỏ ngành công an tôn giáo.
Nhiều vị tăng khác ở miền Nam cũng lên tiếng cho thấy là họ đã quyết định không mặc áo giấy nữa. Hòa Thượng Minh Nghĩa đã tuyên bố sẵn sàng đón các tăng ni Bát Nhã về chùa ở Bình Dương. Hòa Thượng Thích Thanh Thắng đã viết một lá thư gửi những người lãnh đạo đảng và nhà nước cộng sản yêu cầu ngưng đàn áp các thiền sinh Bát Nhã và lên án các hành động xúc phạm đến các tăng ni trong ban trị sự Phật Giáo Lâm Ðồng. Ông viết, “việc trục xuất 400 tu sĩ chùa Bát Nhã của chính quyền tỉnh Lâm Ðồng trong mấy ngày qua đã làm cho hình ảnh người tu sĩ Phật Giáo Việt Nam bị xúc phạm, giá trị nhân phẩm con người bị coi thường, sự tôn nghiêm của một Giáo hội bị xem nhẹ.”
“Giá trị nhân phẩm con người bị coi thường,” đó là một điều không chỉ liên can đến các tăng ni Bát Nhã và các Phật tử, mà ảnh hưởng đến tất cả mọi người Việt Nam. Tại sao các thiền sinh trẻ tuổi này bị ngăn cấm để không được tiếp tục tu học? Vì tất cả mọi người Việt Nam đều không có những quyền tự do căn bản là tự do cư trú, tự do hội họp và lập hội. Trong truyền thống của Phật Giáo Việt Nam và của các dân tộc Á Ðông, bất cứ ai muốn trở thành một tu sĩ Phật Giáo đều có quyền tự do cạo đầu, ăn chay, niệm Phật, lập am, dựng chùa, giảng dạy mọi người theo tam quy ngũ giới, hành trì Phật pháp. Không ai cần xin phép nhà nước rồi mới được đi tu, không ai cần xin hộ khẩu mới được ở chùa. Ðó là một nền nếp đã có từ hai ngàn năm trước. Ðảng Cộng Sản Việt Nam đã thay đổi. Vì họ cấm đoán người dân không được tự do cư trú, tự do hội họp. Ðó là nguyên nhân quan trọng nhất, liên quan đến tất cả mọi người Việt Nam chứ không phải chỉ giới hạn trong số 400 thiền sinh Bát Nhã.
Ðòi hỏi cho mọi người dân được hưởng những quyền tự do căn bản này là trách nhiệm của tất cả mọi người dân Việt, của giới trí thức, của các nhà báo, các luật gia, nhất là của những vị đang lãnh đạo các giáo hội dù thuộc bất cứ tôn giáo nào. Tôn giáo không thể có tự do nếu xã hội không được sống tự do.
Ðặc biệt là các vị đứng đầu Giáo Hội Phật Giáo đang được nhà nước cộng sản công nhận và chỉ đạo. Quý vị này không có quyền làm ngơ khi chính các tu sĩ Phật Giáo trẻ tuổi bị đánh đập, bị đầu độc bằng thuốc ngừa cúm phun quá nhiều vào phòng ốc và thực phẩm; và nhiều tăng, ni trẻ còn bị xúc phạm cả đến hạnh thanh tịnh của thân thể. Như thầy Thích Thanh Thắng viết về việc công an và côn đồ đánh các tăng ni ở Lâm Ðồng tháng trước, “Ðây là nỗi đau xót nhục nhã hiếm thấy trong lịch sử Phật Giáo Việt Nam.”
Trước những “nỗi đau xót nhục nhã” đó, những vị đứng đầu giáo hội được nhà nước bảo trợ đang đứng trước một ngã ba. Phải quyết định sẽ mặc áo cà sa trở về với Bụt hay tiếp tục im lặng, đồng lõa với công an côn đò, tiếp tục mặc áo giấy để đi với ma cho yên thân. Những nhà trí thức sống đời thế tục như các Giáo Sư Hoàng Tụy, Nguyễn Quang A, Giáo Sư Nguyễn Huệ Chi, nhà thơ Hoàng Hưng đều đã quyết định không mặc áo giấy nữa. Bao giờ thì những nhà tu cũng cởi áo giấy tìm đường trở về với Bụt?
